Trabzon, gezilmeye değer gerek turistik doğal güzellikleri, gerek tarihi ve kültürel bir çok yeri barındırıyor. Anlatacağımız yerlere ait fotoğraf, ulaşım bilgileri, ziyaret sonrası dinlenme-yemek gibi ihtiyaçlarınızı karşılayacağınız yerleri, konaklama imkanlarını, ziyaret saatleri vb. bilgilere yer vereceğiz. Eksik gördüğünüz veya merak ettiğiniz konuları yazımızın altında bulunan yorum kısmından bize iletmenizi istiyoruz.
1. SÜMELA MANASTIRI
Trabzon’un Maçka ilçesinin 17 km. güneyinde Altındere Vadisi’nde yer alır. Deniz seviyesinden 1150 metre yüksekliktedir. Meryemana (Panagia) deresinin batı yanında, Mela Dağı’nın kayalarını oyarak ve doğal mağaralardanda faydalanılarak inşa edilmiştir. Yapı, Rum manastır ve kilise kompleksi olup, tam adı Panagia Sumela veya Theotokos Sumela‘dır. Tam olarak yapım tarihi bilinmese de M.S. 365-395 yılları arasında yapıldığı sanılmaktadır. Rivayetlere göre aynı gece iki rahip rüyalarında, Sümela Manastırı’nın bulunduğu yerde Hz. İsa ve Hz. Meryem’i görmüş ve gördükleri yere manastırı inşa etmişlerdir. Sümela Manastırı, mimarisi, doğası ve muhteşem manzarasıyla Trabzon’da mutlaka görülmesi gereken turistik yerlerin başında gelmektedir.
Yapı doğa bakımından oldukça zor yerlere yapılmıştır. Buna rağmen günümüzde hala Trabzon gezilerinin turistik değeri en yüksek tarihi yapısıdır. Sümela Manastırı‘na ulaşım için iki alternatif mevcuttur; birincisi dere kenarındaki tesislerden 1km civarındaki yolu tırmanarak 40-50 dakika gibi bir sürede ulaşmak. İkinci olarak araç ile dağın eteklerindeki tesislerden devam eden yolu takip ederek Sümela Manastırı ile dağın aynı seviyesinde yeni yapılmış yoldan 200-300 metre mesafeye kadar gelen yola kadar araçla giderek devamında yorucu olmayan düz patika bir yoldan 10 dakikada ulaşabilirsiniz. Her iki yol da manastıra 100 metre mesafe kala mesafede birleşir. Uzun ve geniş merdivenleri çıkarak manastıra varırsınız.
2. TRABZON KALESİ
Trabzon Kalesi şehrin merkezinde, günümüzde en rahat ulaşabilen eserlerin başında gelmektedir. Amaç, denizden gelecek olan saldırıları önlemektir. Kale, Trabzon’un gezilmesi gereken turistik yerlerinden sadece biri. Günümüzde çarpık yapılaşma sadece kalenin etrafında değil surların içerisinde de kendisini gösteriyor.
Trabzon Kalesinin bu bölümü İmparator Aleksios II zamanında (1287–1330) yapılmıştır. Ancak Aşağı Hisar’daki Moloz Tabyası’nın kapısında Fatih Sultan Mehmet’in yaptırdığını belirten tuğra ile kitabe vardır. Trabzon kalesi, deniz kıyısından başlayarak şehrin arkasındaki tepelere kadar uzanırdı. Fakat, günümüzde sahile yapılan dolgu alanlar, surların denizle olan irtibatını koparmıştır. Surlar, Bizans Çağı’na ait eski temeller üzerinde yükselmiştir.
Trabzon Kalesi, Bahçecik – Toki dolmuşlarıyla merkezden yaklaşık 5 dakikalık bir mesafededir. Giriş için herhangi bir ücret ödemenize gerek yoktur.
3. VAZELON MANASTIRI
Vazelon Manastırı Trabzon’un Maçka ilçesine 14 km uzaklıkta Gümüşhane karayolu üzerinde Kiremitli Köyü’nün çam ormanları arasında yer almaktadır. Manastırın ilk kurucusu ve yapım tarihi bilinmemektedir. Yapının, Vazelon ismini kurulu olduğu Zabulon Dağı’ndan aldığı görüşü kuvvetli ihtimal olarak öne çıkmaktadır. Manastıra ıssız ve sakin yer seçilmesinin amacı ona daha kutsal bir hava katmaktır.
Vazelon Manastırı, Yahya Peygamber’e adanmıştır. Fakat ilk kuruluşu ile bugüne kadar çeşitli değişiklikler geçirdiği kesindir. 527 – 565 yılları arasında Justinyen tarafından restore ettirilmiştir. 644 yılının Şubat ayında hücreler tamamen tamir edilip, kütüphanesi zenginleştirilmiştir. 702 yılı ile onu izleyen yıllar içinde esaslı şekilde yenilenmiştir.
Vazelon Manastırı için istek doğrultusunda günübirlik özel turlar ve gurup gezileri acentalar tarafından düzenleniyor. Ayrıca Trabzon’dan kalkan Maçka minibüs durağı günü birlik turlar düzenlenmektedir. Giriş ücreti bulunmamaktadır.
4. UZUNGÖL
1989 yılında Tabiat Parkı, 2004 yılında Özel Çevre ilan edilen Uzungöl, Doğu Karadeniz Turizmi kapsamında en çok ziyaretçi alan merkezlerin başındadır. Doğu Karadeniz Turları’nda Trabzon lokasyonlu turistik noktalar arasında adı mutlaka geçer. Haldizen vadisinde meydana gelen heyelan sonucu dere yatağının kayalarla kapanmasıyla oluşmuştur. 1000 metre boyunda, 500 metre genişliğindeki gölün derinliği yaklaşık 15 metredir.
Uzungöl’de Nisan – Mayıs aylarında yaz mevsimi turizm sezonunu başlar. Nisan – Eylül ayları arasındaki yaz sezonu Uzungöl‘ün en çok rağbet gördüğü dönem. Temiz suları, oksijeni bol havası, alabalığı, yöresel kahvaltıları ve yemyeşil doğasıyla turistlerin ilgi odağıdır.
Uzungöl’ü ziyaret ücretsizdir. Milli Parklar bünyesinde bulunmasına rağmen göl kenarındaki otopark dışında herhangi ücret söz konusu değildir.
5. AYASOFYA CAMİİ (MÜZESİ)
Komnenos Ailesinden Kral I. Manuel (1238 – 1263), İstanbul’un Latinler tarafından işgalinden sonra kaçarak Trabzon’a yerleşmiştir. Ardından 1204 yılında Trabzon imparatorluğunu kurmuştur. 1250 – 1260 yılları arasında da manastır kilisesi olan kilisenin yapımını emretmiştir. Ayasofya adı “Kutsal Bilgelik” anlamına gelir. Fatih Sultan Mehmed’in 1461 yılında Trabzon‘u fethinden sonra da kilise olarak kullanılmaya devam etmiştir. 1584 yılında Sultanın emriyle Kürd Ali Bey tarafından minber ve müezzin mahfili eklenerek camiye dönüştürülmüştür.
I. Dünya Savaşı sırasında Trabzon’u işgal eden Rus ordusu tarafından depo ve askeri hastane olarak kullanılmıştır. Vakıflar Trabzon Bölge Müdürlüğü tarafından camiye dönüştürülmüştür. 28 Haziran 2013 Cuma günü vakit namazının kılınmasıyla, 52 yıl sonra yeniden ibadete açılmıştır.
Ayasofya Müzesi (Camii), şehirin batısında, yaklaşık 15 dakika mesafede turistik ve tarihi bir yerdir. Bu bölgeye toplu ulaşımı tercih ederek gitmek isterseniz şehir içi Fatih ve Ayasofya dolmuşları gider. Yine aynı güzergaha sefer düzenleyen Fatih Trabzon Büyükşehir Otobüs Seferleri ile gitmeniz de mümkündür.
Ayasofya Camii yanındaki yöresel kahvaltı veren işletmede sabah yöresel kahvaltı mevcuttur. Ayrıca Trabzon’a özgü el işlemeli hediyelik kazaziye eşyalar alabileceğiniz dükkanlar da çevrede bolca var.
Ayasofya Müzesi iken giriş ücretli olmasına rağmen Ayasofya Camii olduktan sonra giriş ücreti kaldırılmıştır.
6. BEDESTEN
Bedesten Osmanlı döneminin kapalı çarşısıdır. El sanatları, takı tasarımı, bakırcılık, otantik kafe ve yöresel giysi mağazası gibi işyerlerini barındırır. Yavuz Sultan Selim’in annesi Gülbahar Hatun vakıf eserleri arasındaki tek kubbeliye tek örnektir.
Bedesten, Osmanlıcaya Farsçadan giren bir kelimeyi ifade ediyor. Asıl kökü “Bedestan” olan kelimeden türemiştir. Kıymetli ve değerli kumaşların sergilendiği, mücevher ve emsali ürünlerin alım-satım işlerinin yapıldığı merkezlere verilen isimdi. Osmanlıda mutaasıf olarak kumaş, mücevher ve kıymetli eşyaların alım-satım yerleri olarak lügatteki yerini almıştır.
Yapım tarihi konusunda kesin bir bilgi yoktur. Ancak, 11. yüzyılda inşa edilen Ceneviz yapısı olduğu tahmin ediliyor. Ayrıca Osmanlının Trabzon’u fethetmesiyle Bedesten haline getirildiği şeklinde bilgiler mevcuttur. Yapı ilk olarak 1512 yılında Sultan Selim’in annesi, Gülbahar Hatun tarafından yazılan imaret listesinde geçtmiştir. Bu nedenle yapının inşaasının 1461-1512 yılları arasında olduğu düşünülüyor.
Bedesten, Trabzon gezinizde uğramanız gereken halka açık girişi ücretsiz turistik bir alan. İçerisinde güzel vakit geçirebileceğiniz mekanlarla dolu. Ayrıca yöresel lezzetleri tatmak için restoran da mevcut. Bugün çarşının içerisinde Osmanlı zamanında olduğu gibi kıymetli eşya satan tüccarlar var. Bedesten’in üst katları Osmanlı kahvehane kültürüne uygun kafe olarak işletiliyor. Sabah saat 10:00 gibi açılan Bedesten, akşamları saat 23:00 civarında kapanmaktadır.
Trabzon merkezinden sizleri fazla zahmete sokmayacak derecede yakın. Meydan parkından 10 dakikalık yürüyüşle şehri gezerek Bedesten’e Kemeraltı yolundan gidebilirsiniz.
7. BOZTEPE
Trabzon gezinizin ardından şehre veda etmek için son bir kez Boztepe’ye çıkın. Şehrin silüetini seyre dalın. Müthiş manzara karşısından mükemmel bir noktayla gezinizi sonlandırın. Boztepe, Trabzon gezilerinin ilk ve son ziyaret noktasıdır. Manzarası ve havasıyla ziyaretçilerine huzur verir. Yapılaşmaya açılmamış, ağaçlar arasında kalmış olan tepe, Trabzon’u kuş bakışı seyretmeyi isteyenler için doğru tercih.
Şehrin üzerine inşa edilen, açık Boztepe Çay Bahçesi şeklinde yer alır. Ayrıca içerisinde kapalı çardakları barındıran turistik bir yerdir. Trabzon’da yaşayan yöre halkı ve turistlerin en çok sevdiği şehir manzarası eşliğinde semaverde çay içmektir. Boztepe’de bulunan çay bahçesinden deniz ve şehir manzarasını seyretmek ayrı bir keyif verir. Trabzon’da hava alanından Akçaabat’a kadar uzanan yerleri gözlemleyebileceğiniz görüş açısına sahiptir. Özellikle Trabzon şehir manzarası buradan çok nettir. Büyük Liman, Kızlar Manastırı, Trabzon Barosu, Sahil şeridi, şehir trafiğini ve şehrin büyük bölümü karşınızdadır.
Eğer Karadeniz manzarasını ve Trabzon’u tepeden görmek istiyorsanız, özellikle Boztepe’yi ziyaret edin. Boztepe, muhteşem gün batımı manzarasıyla ve temiz havasıyla, sakin ve huzurlu vakit geçirmek isteyenlerin vazgeçilmezidir.
8. TRABZON YAYLALARI
Trabzon, yemyeşil ormanları ve tarihi yapılarıyla heyecan verici bir şehir. Özellikle yaz ve sonbahar aylarında geniş yaylalarında hem gözünüz hem ciğerleriniz bayram eder. Doğa yürüyüşü, kuş gözleme, fotoğraf meraklıları için Trabzon, her yönüyle zengin alternatifler sunar. Trabzon ve çevresinde turistik amaçlı bir çok yayla mevcuttur.
Düzköy (Haçka Obası) Yaylası deniz seviyesinden 1784 metre yüksekliktedir. Yaylada, Temmuz ayının üçüncü Cuma günü Kadırga, 14 Ağustos’ta ise Karaabdal şenlikleri zamanıdır. Aynı zamanda bu yaylada Haçkalı Baba Türbesi yer almaktadır.
Her yıl temmuz ayının üçüncü cuma günü Kadırga Yaylası’nda Kadırga Şenlikleri kutlanır. Bu festivalde ayrıca halk oyunları gösterileri, yarışmalar, davul zurnalı eğlenceler olur.
LAPAZAN YAYLASI
Çadırınızı, uyku tulumunuzu alın ve Lapazan Yaylası’nın bakir doğasına kendinizi bırakın. Serin havası, yemyeşil doğası ve gün boyu kuş sesleriyle huzurlu bir gün geçirin. Yaylada altyapı hizmetleri yok, ancak buranın her daim sakin kalmasının sırrıda tam bu noktada yatıyor.
SULTAN MURAT YAYLASI
Trabzon’da görülmesi gereken yerler listenizin en başına Sultan Murat Yaylası’nı ekleyin. Çaykara ilçesinden 25 km’lik bir toprak yolu takip etmeniz gitmeniz gerekiyor. Rivayete göre İran seferinden dönen 4. Murat, tüm ordusuyla birlikte Cuma namazı için burada durmuş. Yaylada aynı zamanda bir Osmanlı şehitliği de var. 23 Haziran Sultan Murat Şehitleri Anma Günü’nü ve 20 Ağustos Yayla Ortası Şenliklerini programınıza ekleyin.
HIDIRNEBİ VE KURUÇAM YAYLASI
Bu yaylaların şenliği bol, manzarası bonkördür. Ayrıca aralarındaki mesafe sadece 1 km’dir. Oldukça gelişmiş altyapısı olan yaylalarda konaklayabileceğiniz bir çok tesis var. 20 Temmuz’da başlayan Hıdırnebi Şenlikleri ise Trabzon’un gurur kaynağı.
KİRAZ YAYLASI
Kiraz Yaylası’nda çim kayağı yapabilirsiniz. Maçka ilçesine geldiniz mi, orada Gürgenağaç Köyü’ne doğru yola çıkın. Yaklaşık 22 km’lik kısa bir yolculuğun ardından aracınızdan indiğinizde ciğerlerinizin açıldığını hissedeceksiniz. 1850 metre yüksekliktesiniz artık. Yaylanın sosyal imkanları tam; elektriği, bakkalı, kasabı, yerel lokantaları ile minik ve sevimli bir yerleşim yeri. Temmuz ayının üçüncü Cuma günü, davullu zurnalı, kemençeli horonlu Ayeser şenliklerinin zamanıdır.
9. ST. ANNA (KÜÇÜK AYVASIL) KİLİSESİ
Küçük Ayvasıl Kilisesi şehrin en eski kiliselerinden biridir. Giriş kapısında bir Bizans kabartması ile 884-885 tarihinde I. Basil zamanına ait onarım kitabesi bulunmaktadır. 7. yüzyıldan günümüze Trabzon’da ayakta kalan en eski kilisedir. Ayrıca, içerisinde daha geç dönemlere ait fresk kalıntıları da vardır. Yapı, üç nefli ve üç apsisli bir bazilikadır.
Çarşı mahallesinde bulunan turistik yapı Trabzon tarihinin ayakta kalan nadir kiliselerindendir. 1923 yılına kadar kilise olarak faaliyetini sürdürmüştür. Küçük Ayvasıl Kilisesi daha sonra belediye tarafından süt tozu ve incir deposu olarak kullanılmıştır. Ardından kaderine terkedilen kilisede güvenlik bakımından zayıf olması sebebiyle belirsiz bir şekilde yangınlar çıkmış. Kilisenin iç duvarlarının büyük bir bölümündeki fresklerin çoğu yangından tahrip olmuştur. Yapı kentin en eski Bizans kilise/erindendir. Giriş kapısı üzerinde bulunan Yunanca kitabesinde 884-885 yıllarında I. Basil zamanında yeniden inşa edildiği yazılıdır. Taştan yapılı, üç nefli bazilika! planlı kilisenin narteksi olduğu bilinmektedir. Ancak günümüzde bir kalıntısı ya da işareti yoktur (Ballance). Nefler iç ve dış mekandan dairesel planlıdır. Kriptası vardır ve Naosta “T” şekilli iki ayak ile iki iyon başlıklı sütun vardır. 1923 yılına kadar kullanılan kilise onarım görmüştür.
Kilise kent merkezinde olmasına rağmen şu anda harabe vaziyettedir. Bu nedenle de uzun süredir kapısı kilitli ve ziyarete kapalı kalmış. Yapılan restorasyon sonrasında 2014 yılında tekrar ziyarete açılmıştır. Küçük Ayvasıl Kilisesi yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekecek noktada yer alıyor. Hem Trabzon merkezinde bulunması hem de en eski kiliselerden birisi olmasından dolayı çok önemlidir. Küçük Ayvasıl Kilisesi restore edildikten sonra turizme olan ilgiyi üst noktalara taşıması beklenmektedir.
10. ÇAL MAĞARASI
Dünyanın en uzun ikinci mağarası olarak kabul görür. Rahat bir hava hareketi bulunduğu için astım ve sinüzit rahatsızlığı olanlara iyi geldiği söyleniyor. Düzköy ilçesinin Çal beldesinde, deniz seviyesinden 1050 metre yüksekliktedir. Çal Mağarası, yaklaşık 14 yıldır yöre turizmine hizmet ediyor. Sarkıt ve dikitleri, 1,5 metre derinliğe ulaşan deresi, şelaleleri ve göletleriyle görsel şölen sergiler.
Turistik mağara, Trabzon – Düzköy ilçesinde yer alan Çal Beldesi’nde bulunmaktadır. İlçede bulunduğu için arabanız ile gitmeniz daha iyi olacaktır. Gideceğiniz yolu şu şekilde tarif edebiliriz; Karadeniz sahil yolundan ilerleyerek Akçaabat – Söğütlü köprüsünden dönün. Düzköy yoluna girdikten sonra yukarıya doğru düz ilerlediğinizde, bu yol sizi Çal Mağarası’na götürecektir. Grup halinde gelenler için buraya servisler mevcuttur. İlçeye gelen minibüsler bulunmakta fakat seferleri sıklıkla olmamaktadır.
