TRABZON NÜFUSU
18 ilçeye sahip olan Trabzon’un 2018 yılı nüfusu 807.903’dir. Halkın yarısından fazlası (%56) şehir merkezlerinde yaşamakta iken %44’lük bir kesim kırsal alanlarda yaşamaktadır. Kadın nüfusu 383.675 ile toplam nüfus içerisinde %50,6 paya sahiptir. 4.662 km2 yüzölçümüne sahip olan Trabzon, km2’ye düşen 163 kişi ile nüfus yoğunluğu bakımından 81 Türkiye ili arasından 11. Sırada yer almaktadır. Son yapılan değişiklik ile büyükşehir statüsü kazanan şehirde merkez ilçe Ortahisar, 317.520 ile en kalabalık nüfusa sahip yerleşim yeridir. Ortahisar ilçesini en kalabalık nüfus olarak 123.552 kişi ile Akçaabat ilçesi takip etmektedir. Nüfus artış oranı 2018 yılı itibariyle %0,04 olarak gerçeklemiştir. Çalışma çağına yeni giren nüfus (15-24 yaş) toplam nüfus içerisinde %16,66’lık paya sahiptir. Bu oran işgücü arzı açısından önemli bir büyüklük olarak değerlendirilebilir.
TRABZON İŞGÜCÜ
Trabzon’da işgücüne katılım oranı %50,3 , istihdam oranı %46,6 , işsizlik oranı ise %7,4’tür. (Türkiye ortalamaları sırasıyla %48,3 – %43,9 – %9) Görüldüğü üzere rakamlar Türkiye ortalamasına göre olumludur. 2012 verilerine göre Trabzon’da İŞKUR’a kayıtlı 24.057 işsiz bulunmakta, bunların 13.915’ini erkekler, 10.142’sini ise kadınlar oluşturmaktadır. İlgili verilere göre işsizlerin %13,9’unu üniversite mezunu oluşturmaktadır. Trabzon, her yıl üniversitelerinin verdiği 60 bin lisans ve lisansüstü mezunu ile bir eğitim şehri olarak ön plana çıkmakta, bu sayede de yüksek ve nitelikli işgücü potansiyeline sahip olmaktadır.
SAĞLIK
Trabzon 1 üniversite, 17 devlet ve 4 özel hastanesi, sağlık tesisleri, altyapısı ve personeli ile Türkiye’nin önde gelen sağlık merkezlerinden biri konumundadır. Kamu, özel ve üniversite hastaneleri hem kendi vatandaşlarımız hem de yakın coğrafya ve komşu ülkelerden gelen hastalara hizmet sunmaktadırlar. Her 1000 kişiye düşen yatak sayısı Trabzon’da 4,5 iken Türkiye ortalaması sadece 2,65’tir. Her 1000 kişiye düşen hekim sayısı 2,3 iken Türkiye genelinde bu sayı 1,7 olarak gerçekleşmiştir. Ayrıca Trabzon, Türkiye’de sağlık turisti sayısı bakımından ilk 10 şehir arasında yer almaktadır.
TRABZON EĞİTİM İMKANLARI
Trabzon’da okuma yazma oranı erkeklerde %98,66, kadınlarda % 91,29 olup genelde ise %94,92’dir. İlde, yüksekokul, lisans veya daha üst düzeyde mezuniyeti olan 79.681 kişi bulunmaktadır. İlköğretim ve ortaöğretimde okullaşma oranı Türkiye ortalamasının üzerindedir. İlköğretim ve ortaöğretimde derslik başına düşen öğrenci sayısı ,Türkiye ortalaması 29 iken Trabzon’da bu rakam 23’dür. Trabzon’da Okul Öncesi, İlköğretim, Genel Ortaöğretim ve Mesleki- Teknik Orta Öğretim eğitim kuruluşlarının toplam sayısı 894 olup, bu okullarda eğitim-öğretim gören öğrenci sayısı ise 139.152’dir. Ayrıca, ilde kalifiye işgücünün artmasına katkı veren 18 Halk Eğitim Merkezi bulunmaktadır. İlin devlet üniversitesi olan KTÜ (Karadeniz Teknik Üniversitesi) 7 Enstitü,17 fakülte,11 Meslek Yüksekokulu, 23 Araştırma ve Uygulama Merkezi ve 1 konservatuvar olmak üzere 62 akademik birimden oluşmaktadır. 2011/2012 eğitim öğretim yılında, KTÜ’de toplam akademisyen sayısı 2.151’e ulaşmış olup , bu rakamın 299’u Profesörlerden oluşmaktadır. İlin bir diğer üniversitesi olan Avrasya Üniversitesi, Doğu Karadeniz Bölgesi’nin ilk vakıf üniversitesidir. Avrasya Üniversitesi’nde 2011-2012 eğitim-öğretim yılında, 14 Profesör dahil olmak üzere toplam akademik kadro sayısı 66 kişi olarak gerçekleşmiştir.
SOSYAL VE KÜLTÜREL YAŞAM
Trabzon’da 1 tiyatro, 3 sinema, 4 müze, 198 kütüphane, 10 yerel gazete ve 3 de alışveriş merkezi vardır. Trabzon sosyal ve kültürel imkânları ile tercih edilebilir bir ildir. Özellikle 3 tane alışveriş merkezine sahip olmak Trabzon’u Doğu Karadeniz Bölgesi’nde bir cazibe merkezi yapmaktadır.
TRABZON’UN YERALTI KAYNAKLARI
Trabzon metalik madenler ve endüstriyel hammaddeleri açısından çok çeşitli maden yataklarına sahiptir. İldeki en önemli metalik mineraller Bakır, Kurşun, Çinko, Molibden ve Manganez cevherleşmesidir. Araştırmalara göre, ilde 74 metalik maden yatağı ve zuhuru tespit edilmiştir. Bakır-Kurşun-Çinko-Pirit-Molibden gibi önemli maden yatakları özellikle Maçka, Sürmene, Yomra ve Of İlçelerinde yoğunlaşmıştır. İlde bulunan önemli endüstriyel hammaddeler ise ; çimento hammaddesi, kil ve kaolindir. Çoğunlukla, inşaat sektöründe dolgu veya endüstriyel hammadde tedarik kaynağı olarak kullanılmakta olan taş ocakları yönünden il büyük bir potansiyele sahiptir.
TRABZON’DA TARIM VE HAYVANCILIK
Trabzon’un 466.200 hektarlık toplam alanının %22,3’ünü tarımsal alanlar, %26’sını meralar, %43’ünü ormanlık alanlar ve %8,8’ini de kültür dışı araziler oluşturmaktadır. İlde 72.612 tane tarımsal işletme vardır. Trabzon Doğu Karadeniz illeri arasında mısır, patates ve yem pancarı üretimlerinde birinci sıradadır. Aynı zamanda Trabzon özellikle karalahana, pazı, kabak ve yeşil fasulye şeklindeki sebze üretiminde de en iyi performans gösteren illerden birisidir.
Fındık şehir ve bölge için stratejik olarak önemli bir meyvedir. Trabzon için en önemli gelir kaynaklarından olan ürünlerden fındık ve çayda, ülke genelindeki üretimlerde fındık üretiminin %15’i ve çay üretiminin de %29’u Trabzon’da yapılmaktadır. Şu anda çay, bal, fındık ve kivi için organik tarım çalışmaları vardır. 2008, 2009, 2010, 2011 yıllarında organik sebze üretimine ayrılan topraklar sırasıyla 812, 1.039, 340 ve 448 hektardır. Trabzon ilinin hayvan sayıları dikkate alındığında, manda ve arı kovanlarındaki artış dikkat çekicidir. Balıkçılık Trabzon kültürünün en önemli parçalarından biridir. Hamsi şehir için yalnızca bir balık değil aynı zamanda bir kültür öğesidir ve yerel halk için önemli bir üründür.
DIŞ TİCARET
2013 yılında Trabzon’daki ihracat 1,1 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu miktarla Trabzon 18 Karadeniz Bölgesi ili arasında 1. Türkiye genelindeki bütün iller arasında ise 15. sıradadır. Öte yandan, ilin toplam ithalatı 223 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Trabzon’un genel ihracatının %62’sini “Tarım, avcılık ve ilgili hizmet faaliyetleri” oluşturmaktadır ve bu durumun da ağırlığı fındık ihracatına dayanmaktadır. Yaş meyve ve sebze ihracatı ise %35’lik payla ikinci sıradadır.
LOJİSTİK
Trabzon üst seviyede bir ulaşım ağına sahip olup tarih boyunca doğal bir lojistik merkezi konumunda bulunmuştur. Kafkasya, Rusya, Ortadoğu ve Orta Asya gibi önemli bölgelere yakınlığı sayesinde Trabzon bir kesişim noktası durumundadır ve kıtalararası ulaşım projelerinde sıkça adından söz ettirmektedir. Uluslararası otoyol bağlantıları ve dağlardak geçitler ile hem komşu ülkelere hem de içerideki bölgelere rahat ulaşım sağlanmaktadır. Trabzon Havalimanı iç hatlar yoğunluğu bakımından Türkiye’de 7. Sırada yer almakta ve hava kargoculuğunda önemli bir konumdadır. Yılda 22 binden fazla uçuş ve yaklaşık 3 Milyon yolcuya sahip olan havalimanından Almanya ve Rusya’ya tarifeli seferler, Suudi Arabistan’a ise charter seferleri ile doğrudan uçuş imkanı bulunmaktadır.
Bölgenin en büyük limanı konumunda bulunan Trabzon Limanı, 10 milyon ton/yıl elleçleme, 5 milyon ton/yıl depolama ve yılda 2300 gemi kabul kapasitesine sahiptir. Ayrıca turizm içinde büyük önem arz eden liman 2013 yılında 32 kruvaziyer gemsi ile toplam in 20 bin ziyaretçiye hizmet vermiştir.. Liman içerisindeki Trabzon Serbest Bölgesi, yatırımcılara dış ticaret alanında önemli fırsatlar sunmaktadır.
YATIRIM
Trabzon ilinin yatırım profili ve yatırım potansiyelini daha iyi anlayabilmek adına kamu ve özel sektör yatırımları olarak iki ana başlık altında incelemek doğru olacaktır. Kamu sektöründeki Ulaştırma, Eğitim, Diğer Kamu Hizmetleri yatırımları ve özel sektördeki Turizm, Enerji Sektörü yatırımları toplam yatırımlar içinde büyük bir bölüm oluşturmaktadır. Kamu sektörü yatırımları arasında Ulaştırma yatırımları 2006-2011 yılları arasında zirve yapmıştır. Ulaştırma sektörü yatırımlarını ise gene aynı dönemde her yıl büyük artış göstermiş olan Eğitim yatırımları takip etmektedir.
Kamu yatırımları içerisinde yer alan Diğer kamu hizmetleri yatırımları 2010 ve 2011 yıllarında önemli bir artış göstermiştir. Tüm diğer sektörlerin gelişmesinden birinci derecede önemli ve gerekli olan diğer kamu hizmetleri başlığı altında harita, içme suyu, tapu kadastro, sosyal altyapı, kanalizasyon, belediye hizmetleri vb. yatırım kalemleri bulunmaktadır. İlde 2012-2013 yılları arasında, tüm yatırımlar için Ekonomi Bakanlığı’ndan 63 Yatırım Teşvik Belgesi alınmış olup, bu Teşvik Belgelerin önemli bölümü özellikle turizm sektörü başta olmak üzere hizmet sektörü yatırımları için alınmıştır. Bu dönemde Yatırım Teşvik Belgesi kapsamındaki yatırımların beklenen Sabit Yatırım Tutarı 891 milyon TL, istihdam ise 1.958 kişidir.
TURİZM
Trabzon özellikle son 10 yılda turizm alanında büyük ilerleme kaydetmiştir. 2013 yılında Trabzon’u 2.709.732 kişi ziyaret etmiştir. Oysa ki bu sayı 2006 yılında 1.673.879 idi. Şu anda 31 adet turizm işletme belgeli otel ve çoğu 4-5 yıldızlı olmak üzere 12 adet turizm yatırım belgeli otel bulunmaktadır. Şehirde bulunan 208 konaklama tesisi 13.234 yatak kapasitesi ile hizmet vermektedir. Turizm bölümünde detaylıca değinildiği üzere bir turistin veya yatırımcının Trabzon’u tercih etmesi için pek çok sebep bulunmaktadır. Sümela Manastırı (UNESCO Dünya Mirası Adayı), Uzungöl, Ayasofya Camisi gibi dünyaca bilinen turizm destinasyonları, yeşil yaylaları, rahat ulaşım olanakları ve uygun fiyatları turistler için cazip özelliklerdendir. Yatırımcılar için ise artan talep, yüksek doluluk oranları, Körfez ülke vatandaşlarının yoğun ilgisi, artan devlet yatırımları ve destekleri Trabzon’u tercih etme sebepleri arasındadır.
SANAYİ
Trabzon ulusal ve uluslararası yatırımcılara çok çeşitli fırsatlar sunan güçlü sanayi altyapısına sahiptir. Trabzon’da Sanayi Sicil Belgesine sahip yaklaşık 500 firma olup bu firmaların %26’sı , birçoğu fındık, çay ve su ürünleri alt sektörleri başlığı altında “Gıda ve İçecekler” sektöründe faaliyet göstermektedir. İnşaat Ürünleri imalatı yapan firmalar %17 oranı ile Gıda ve İçecekler sektörünü takip etmektedir. İldeki sanayide faaliyet gösteren firmaların %28’si mikro ölçekli, % 60’ı küçük ölçekli, %10’u orta ölçekli ve %2’si ise büyük ölçekli işletmelerden oluşmaktadır. Sanayi Sicil Belgesi almış firmaların, 35’inde Araştırma ve Geliştirme (Ar-Ge) Departmanı , 108’inde ise Kalite Kontrol Departmanı bulunmaktadır.
Trabzon’da ikisi faal (Arsin OSB ve Beşikdüzü OSB), biri kurulum aşamasında (Akçaabat Şinik OSB) ve diğeri de kamulaştırma ve yapım aşamasında (Vakfıkebir OSB) olmak üzere 4 Organize Sanayi Bölgesi bulunmaktadır. Fiili üretim yapan 88 firmaya sahip Arsin OSB, 4200 istihdamı, yıllık 305 milyon USD’lık ihracatı ve yüksek ticaret hacmi ile Doğu Karadeniz Bölgesinin en büyük Organize Sanayi Bölgesidir. Beşikdüzü OSB’de, üretim halinde 18 firma yer alırken, OSB’nin istihdamı 303 kişi, ve yıllık ihracatı ise 3 milyon USD’dır. Akçaabat Şinik OSB’nin 48 parseli 31 şirkete tahsis edilmiş olup, OSB’nin 2015 yılı ilk yarısında altyapısının tamamlanması ile faaliyete geçmesi beklenmektedir. Vakfıkebir OSB, yakın zamanda yatırım planına alınmış olup Trabzon’a 48 km mesafede bulunan Vakfıkebir ilçesinde 830 hektarlık alanda kurulmuştur. OSB’de altyapı ve kamulaştırma çalışmaları devam etmektedir. Trabzon’da 845 işletmenin faaliyet gösterdiği ve yaklaşık 3.000 kişilik istihdama sahip 9 Küçük Sanayi Sitesi bulunmaktadır.
BANKACILIK
Trabzon’da 111 şubesi ile 17 banka faaliyet göstermektedir. Şube başına müşteri sayısı 6.830’dir. Toplam mevduat miktarı 4,45 milyar TL iken, toplam kredi miktarı ise 5,99 milyar TL’dir. Kredi-mevduat oranı 2013 yılında Türkiye genelinde 1,07 iken, Trabzon’da 1,34 olarak gerçekleşmiştir.
BİR BAKIŞTA TRABZON
| Nüfus | 807.903 (2018 TUİK) |
| Yıllık Nüfus Artış Hızı | 0,04% |
| Net Göç Hızı | 6,41 % |
| İşsizlik Oranı | 7,4 % (2013) |
| Medyan Yaş | 32,4 |
| Yüzölçümü | 4,662 km² |
| Kentleşme Oranı | 56 % |
| Nüfus Yoğunluğu | 163 insan/km2 (81 şehir arasında 11.) |
| Koordinatlar | 41°,0’ Kuzey, 39°,44’ Doğu |
| Saat Dilimi | GMT +2 |
| Komşu İller | Giresun, Gümüşhane, Bayburt, Rize |
| Önemli İlçeler | Ortahisar (306.286), Akçaabat (113.917), Araklı (48.489), Of (41.649) |
| İklim | Ilıman |
| Alan Kodu | +90 462 |
| İnternet Ülke Alan Kodu | .tr |
| Yıllık İhracat | 1.136.612,227 USD (2013) |
| Yıllık İthalat | 223.936,729 USD (2013) |
| Ticaret ve Sanayi Odası Üye Sayısı | 8.165 |
| Önemli İhraç Ürünleri | Fındık ve mamülleri, Balık ve Balık Unu, Taze Sebze ve Meyve, Makine ve teçhizatları |
| Önemli İthal Ürünleri | Kömür, Ana Metal Sanayi Ürünleri, Enerji, Makine ve Teçhizatları |
| Önemli Tarımsal Ürünler | Fındık, Çay, Maviyemiş, Balık ürünleri, Süt Ürünleri |
| Önemli Yeraltı Kaynakları | Bakır, Kurşun, Çinko, Molibden , Manganez, Çimento Hammaddesi, Kil, Kaolen |
