Trabzon’un baştacı yemeklerinden biri olan mısır unu, tereyağ ve peynir ile yapılan, hem ana öğün, hem ara öğün; hem kahvaltı, hem de öğle ve akşam yemeği olabilen Kuymak, Karadeniz’de sofraların vazgeçilmez lezzetleri arasında ilk sırayı almaktadır.
Mısır unu, tel peynir, tereyağ ve su birleşiminden oluşan eşsiz bir lezzet! Mevsimi olmayan bu yiyeceği karadenizliler genelde sabah kahvaltısında tüketmektedir. Kuymak, pratik ve kolay hazırlanması sebebiyle Trabzon’da bulunan kafelerde serpme kahvaltıların da olmazsa olmazı.
Mısır unu, tel peynir, tereyağı ve su ile yapılan Trabzon lezzetleri denince akla ilk gelen yemeklerden biridir kuymak. Eskiden sadece mısır unu ve suyu lapa haline getirerek yoğurtla birlikte yenirken zaman geçtikçe gelişen her şey gibi o da gelişmiş ve son halini almıştır. Karadenizliler için kahvaltılarda en bilindik ve çayın yanına en çok yakışan lezzetlerdendir.
Kuymağa insanların ilgisinin nedeni peynir, mısır unu ve tereyağının yöresel olması. Zira başka bir peynirle ya da yağ ile yapılsa aradıkları tadı bulmaları çok zor. Kuymak yapımında kullanılması gereken malzemelerin bakır tava, telli peynir, mısır unu ve köy tereyağıdır. Piştikten sonra yemek için fazla bekletilirse istenilen tadı vermez. Ocaktan alındıktan hemen sonra piştiği bakır tavayla servis edilip isteğe göre beraberinde çay ile tüketilmeli.
Bir çok şehirde mıhlama / muhlama ismiyle de bilinen kuymak, yapılışının kolaylığı ve meşhur lezzeti nedeniyle son yıllarda adından sıkça söz ettirmektedir. Trabzon’a gelen yerli ve yabancı turistlere yöresel yiyeceklerle birlikte sunulması ününün hızla yayılmasında büyük rol oynamıştır.
Kentte bulunan çoğu restoranın menüsünde yer alan kuymak, genellikle kahvaltı sofralarında sunulurken 10 dakikalık kısa gibi görünen pişirme süresi yöresel ürünler kullanılmaması halinde istenilen tadın alınamamasına neden olabiliyor.
KUYMAK TARİFİ
- Tereyağını bakır bir tavada yağ eriyip köpürünceye kadar bekletin ve üstüne mısır ununu ekleyin.
- Mısır ununu istediğiniz kıvamda kavurun. Ardından bir su bardağı su ve göz kararı tuz ekleyin.
- Suyu çekinceye dek kavurun ve sonra içine kullanmak istediğiniz peyniri ilave edin.
- Peynir tamamen eriyip, suyunu çekene dek karıştırarak kavurun.
- Peynir eridikten sonra yarım su bardağı kaynar su ekleyip karıştırın ve ocağın altını kısın.
- Tereyağı üstte biriktiği zaman kuymağınız hazır demektir. Sıcak sıcak servis edin ve sıcak tüketmeye özen gösterin.
YÖREDEN YÖREYE KUYMAK ÇEŞİTLERİ
Karadeniz bölgesinde kuymağın yapılışı yöreden yöreye farklılık gösteriyor. Samsun’dan Artvin’e yani Ordu, Giresun, Gümüşhane, Trabzon, Rize, Bayburt, Artvin, Çorum, Sivas, Tokat, Amasya ve Erzurum illerinde yaygın olan, Karadeniz Bölgesi’ne ait bir lezzet.
Artvin kuymağı tereyağı yerine kaymakla yapılıyor. Rize’de kuymağın tarifi değiştiği gibi ismi de değişiyor ve Rizeliler kuymağa mıhlama diyor. Rize’de yapılan kuymak biraz daha sulu olmaktadır.
KITLIK ZAMANI LEZZETİ
“Eskiden, kıtlık zamanında birde bunu lapa denilen şekilde yapılmaktaydı. Ona peynir veya tereyağı konulmazdı. Sadece mısır unuyla suyu karıştırıp muhallebi kıvamına getirip, yoğurtla birlikte yenirdi. Eğer yağ varsa o da üstüne koyulurdu.” Kuymağın aslında kıtlık zamanına ait bir yiyecek olduğunu bu yüzden de ilk başta içine peynir ve tereyağı konulmadığını zamanla şimdiki halini aldığını bu cümlelerden anlamak mümkün.
