Ana Sayfa Trabzon Yemek Trabzon Yöresel Lezzetleri

Trabzon Yöresel Lezzetleri

72
0

Coğrafya ve iklimsel özellikler dünyadaki mutfak kültürlerini şekillendiren en önemli etkenlerin başında gelir. İnsanların birbirinden habersiz yaşadıkları çağlarda dünyanın farklı yerlerinde farklı beslenme sistemleri ortaya çıkmıştır. Doğu Karadeniz’in incisi Trabzon da coğrafi ve iklimsel özelliklerin beraberinde oluşturduğu Trabzon Yöresel Lezzetleri ile bunları nerelerde tadabileceğiniz konusunda hazırladığımız yazımıza göz atın.

Hamsi, mısır unu ve karalahana Doğu Karadeniz’in çoğunda olduğu gibi Trabzon’da da beslenmenin temelini oluşturur. Vakfıkebir ilçesinde üretilen Trabzon yağı ve Vakfıkebir Ekmeği yurt çapında ünlüdür. Mısır ekmeği, peynirli pide, hamsili ekmek, en ünlü yöresel yemeklerdendir. Hamsi kayganası, hamsi kuşu denen köfte, turşu, turşu kavurması özellikle kış aylarında yenir. Taş fırınlarda, odun ateşinde pişen Trabzon Ekmeği ve Akçaabat Köftesi’nin tadına doyum olmaz. Yazın sıcak günlerinde içilen ayranlı mısır çorbaları, serinletici olduğu kadar, bir o kadar da doyurucu, aynı zamanda da diyet yemeğidir. Trabzonluların sarımsaklı yoğurtla yedikleri mısır unuyla yapılan patlıcan tavası ise pek bir lezzetli olur.

Genellikle kahvaltıda yenilen kuymak yörenin en sevilen yemekleri arasındadır. Kuymak yapmak için mısır unu tereyağ ile kavrulur. Su katıp bulamaç kıvamına gelinceye değin pişmeye devam eder. İçine isteğe göre dilimlenmiş peynir, minzi, süt de ilave olur.

Karadenizin tatlılarından bahsedecek olursak, içine fındık koyarak, oklavanın üzerinde hamurun büzülmesiyle şekil verilen “burma” tatlısı, yufkaların arasına muhallebi koyularak hazırlanan “Laz böreği”, hamsiköy sütlacı ve kabak tatlısı en gözde olanlarıdır.

Hamsiköy Sütlacı - Trabzon Lezzetleri

Mısır Çorbasının ayranlı ve yoğurtlu çeşitleri, Lahana Çorbası, Etli Lahana Sarması, Kara Lahana Yemeği, Hamsili Pilav, Hamsi Kuşu, Hamsili Kaygana, Hamsili Bulgur Pilavı, Haluşka, Trabzon Hurmalı Tart, Muhlama (Kuymak), Pazılı Hamsi Tava, Gongoş Sarması, Pazı Tavası, Mısır Çorbası, Hamsiköy Sütlacı, Balkabağı Tavası, Huliya, Sütlü Mısır Ekmeği, Hamsi Çitlemesi, Fasülye Pilaki, Mamzana, Malhota, Ezme Lahana, Sebzeli Hamsi, Fasulye Turşusu, Trabzon Hurmalı Kek, Akçaabat Köftesi, Sürmene Pidesi, Trabzon Burmalısı, Laz Böreği, Hodan Böreği, Alabalık ve daha niceleri ile yöremize gelecek yerli ve yabancı ziyaretcilere farklı bir damak zevki sunulmaktadır.

KUYMAK

Trabzon’un baştacı yemeklerinden biri olan kuymak, mısır unu, tereyağ ve peynir ile yapılan, hem ana öğün, hem ara öğün; hem kahvaltı, hem de öğle ve akşam yemeği olur. Kuymak, Karadeniz’de sofraların vazgeçilmez lezzetleri arasında ön sıralardadır.

Kuymak - Trabzon Yöresel Lezzeti

Kuymağa insanların ilgisinin nedeni peynir, mısır unu ve tereyağının yöresel olması. Zira başka bir peynirle ya da yağ ile yaptığında aynı tadı kesinlikle bulamazlar. Kuymak yapımında kullanılması gereken malzemelerin bakır tava, telli peynir, mısır unu ve köy tereyağıdır. Fazla bekletilen kuymak beklenen tadı vermez. Ocaktan alındıktan hemen sonra piştiği bakır tavayla servis edilip isteğe göre çay ile tüketmeli.

Diğer illerde mıhlama ismiyle de bilinen kuymak, yapılışının kolaylığı ve meşhur lezzeti nedeniyle son yıllarda adından sıkça söz ettirmeye başlarken, kente gelen yerli ve yabancı turistlere yöresel yiyecekler arasında ilk olarak sunulması tanıtımının yapılmasında büyük rol oynamaktadır.

Kentte bulunan çoğu restoranın menüsünde yer alan kuymak, genellikle kahvaltı sofralarında sunulurken 10 dakikalık kısa gibi görünen pişirme süresi yöresel ürünler kullanılmaması halinde istenilen tadın alınamamasına neden olabiliyor.

HAMSİ TAVA

Çoğumuzun sandığı gibi yalnızca Karadeniz’e özgü değil; pek çok denizde vardır. Ancak, hiçbir yerde Karadeniz de olduğu gibi yöre halkının yaşamıyla bütünleşmiş değil. Bu balık yöre balıkçıları için bir temel geçim kaynağı olmakla kalmamış; bu denize komşu illerimiz için bir sembol haline gelmiş.

Hamsi Izgara - Trabzon Yöresel Lezzetleri

Hamsi kendisi küçük kültürü büyük bir balıktır. Hamsinin hemen her türlü yemeği yapılır. Trabzon yöresel lezzetleri arasında geniş bir yelpazeye sahip olan Hamsi ile Izgara, tava, fırın, kâğıt kebabı, buğulama, pilaki, yahni gibi pek çok menü yapılır. Siyah etli balık olmasına rağmen buğulamaya son derece uygundur. Yaz aylarında yağsız olduğu için ızgara yerine tava veya buğulaması tercih edilmelidir. Trabzon köylerinde, kış aylarında yakalanan hamsi tuzlanıp saklanır.

Hani derler ya hamsinin kırk çeşit yemeği var Trabzon’da… Doğrudur, hamsi kışın sofraların baş tacı yazın da yaylalarda, köylerde soğuk suların başında tuzlamasıyla aranan yiyeceğidir… Hamsi denince akla Trabzon, Trabzon deyince de akla hamsi gelir.

Karadeniz’de hamsinin kültürel bir önemi vardır. Ayrıca dünyada ilk kez adına türkü yazılan balık türüdür.

SÜRMENE PİDESİ

Sürmene pidesi hamuru elle daire şeklinde yapılıyor. Salamura halindeki yöresel peynirlerle taş fırınlarda pişer. Müşterilere servisi de Trabzon tereyağı ile olur. Hamurun açılış ve pişiriliş şekli ile kullanılan malzemeler Sürmene pidesini lezzet olarak diğerlerinden farklı olmasının temelinde yer alır. Sürmene Pidesi, peynirinin yöreye özgü ve doğal olmasıyla meşhurdur. Peynirlerin bir arada olması ve tereyağı ile buluşması insanlarda farklı bir lezzet hissi vermektedir. Bazı yerlerde Sürmene Pidesi, üzerinde biriken yağın yenilmesi için bir dilim ekmek ile servis edilmektedir.

Sürmene Pidesi

Nasıl ki Çin Lokantası’nda yerken bıçak ve çatal kullanmak garip karşılanıyor. Sürmene Pidesi yerken de yine bir o kadar gereksiz karşılandığını unutmayın. Pidenin kenarından kırdığınız parçaları pidenin ortasında erimiş yağa batırarak yemek yerel halkın bir alışkanlığıdır.

Ancak kalp-damar, tansiyon ve şeker hastası müşterilere yağsız pide vermeye gayret ediyoruz. Çünkü gerek peynirin içerisindeki yağ gerekse sonradan eklenen tereyağ rahatsızlığa neden olabilir.

Büyük şehirlerde Sürmene ve Karadeniz pidesi adı altında hizmet veren bir çok işletme var. Ancak ‘taş yerinde ağırdır’ diye bir söz var. Ana vatanı Sürmene ve bu pidenin de Sürmene’de yenmesinin ayrı bir zevki olduğunu düşünüyoruz.

TRABZON EKMEĞİ

Vakfıkebir Taş Fırın Ekmeği geçmişi, fırını, pişirilmesi, şekli, tadı ve bayatlamayan özelliği ile tescil edilmiştir. Yalnızca Türkiye’de değil dünyada da eşi olmayan ve dilimle satılan tek ekmektir. Trabzon yöresel lezzetleri arasında namı ülke geneline yayılmıştır.

Taş fırın ekmeğini özel kılan pişirildiği fırın başta olmak üzere, suyu, odunu, unu, mayası, havası, şekli, ağırlığı ve pişiren ustasıdır. Vakfıkebir Ekmeği, taş fırınlarda ve odun ateşi ile pişirilmesiyle meşhurdur.

Trabzon Vakfıkebir Ekmeği

Yayla kültürü gereği hayvancılıkla uğraşan ve ilkbaharda yaylaya çıkan aileler 2-3 gün süren yolculuk yapmaktaydılar. Bu nedenle 2-3 gün boyunca bayatlamayan ekmeğe duyulan ihtiyaç taş fırın ekmeğini ortaya çıkarmıştır. Yayla kültürünün hâkim olduğu her yerde buna benzer ekmekler üretiliyor. Buna rağmen hiç biri Vakfıkebir Taş Fırın Ekmeği kadar ihtiyacı karşılamamıştır.

Geçmişi yüzyıllar öncesine dayanan bu ekmek bugün ülkemizin her yanında üretilmesine ve Trabzon Ekmeği olarak bilinmesine rağmen aslına uygun üretimin yapıldığı tek yer Vakfıkebir’dir.

AKÇAABAT KÖFTESİ

Akçaabat’ta farklı büyüklüklerde 60 köfte salonu var. Bu salonlarda yaz aylarında günde ortalama 15 bini aşkın kişi Akçaabat Köftesi yemek için gelmektedir.

Akçaabat Köftesi

Akçaabat Köftesi tarihi hakkında yazılı kaynak bulunmamaktadır. 20. yüzyıl başlarında ortaya çıkmıştır. Büyükbaş hayvan etinin Trabzon ekmeği ve sarımsakla yoğrulmasıyla yapıldığı biliniyor. Bu ürünle ilgili ilk ticari işletmeler 1945 ile 1950 yılları arasında Akçaabat’ın Orta Caddesi’nde açılmıştır. Köfteyi ilk zamanlarda özellikle Trabzon halkı çok beğendi. Ardından Karadeniz Bölgesinde, sonra da Türkiye çapında meşhur oldu. Akçaabat köftesi sunan yemek salonları büyüyerek yaygınlaşmıştır. Böylece Trabzon yöresel lezzetleri, damak tadına önem veren turistlerin ilgisini çekerek adından söz ettirmeye başlamıştır.

Trabzon’a turistik sezonda gelen turistlerin önemli bir kısmının yemek ihtiyacı Akçaabat’ta karşılanır. Bunda Akçaabat’ın köftesiyle Türkiye çapında tanınmış bir yer olması, işletmelerin sunumları, deniz manzaralı işletmelerin bu özellikleriyle hem göze hem de damağa hitap etmesi büyük rol oynar. Akçaabat böylece şehrin gastronomi turizmi merkezi olma yolunda ilerlerken turistik aktiviteye de büyük katkı sağlar.

KABAK TATLISI

Trabzon Kabak Tatlısı

Trabzon yöresel lezzetleri arasında Ustaların maharetli ellerinden yapılan kabak tatlılarının muhteşemliğini anlatmaya kelimeler yetmez. İyi kabağın bayırda yetişmiş, sapının kuru ve dilimlerinin düzgün olması gerekiyor. Mineral bakımından çok zengin olan kabak özellikle çocuklarda sağlıklı kemik gelişimine katkısı çoktur. Demir içermesi nedeniyle de kansızlığı önlüyor. Kış aylarında bolca tüketilmesi tavsiye edilen balkabağı aynı zamanda doğal ve çok güçlü bir antioksidan. İyi bir kabak tatlısı için tavsiyeleri de mutlaka dikkate almak gerekir. Kabağın uygun bir şekilde doğranmasından sonra bir gece önceden bire bir oranda şekere yatırılması gerekir. Sabah kabakların kısık ateşte 7-8 saat kaynatmak, pişmesine yakın ise içine pekmez koymak gerekir. Kabak tatlısının yapımı da oldukça kolay ve pratik aslında. Tatlıda kullanılan kabak ne kadar sert olursa o kadar iyi sonuç alabilirsiniz. İsteğe göre kaymak, cevizle daha lezzetli olur.

Trabzon’a gelen konuklarımıza mutlaka yöresel yemeklerimizden tatmalarını tavsiye ediyoruz.

FİKRİNİZİ BİZİMLE PAYLAŞIN

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz
Captcha verification failed!
Captcha kullanıcı puanı başarısız oldu. lütfen bizimle iletişime geçin!