Atatürk, Trabzon‘a 15-17 Eylül 1924 Tarihlerinde İlk Ziyaretini Gerçekleştirdi. 15 Eylül 1924 tarihinde geminin iskeleye yaklaştı. Mustafa Kemal Paşa Eşi Latife Hanım ve yanındaki İstanbul Milletvekili Hamdullah Suphi Bey, Gaziantep Milletvekili Kılıç Ali Bey ve Bozok Milletvekili Salih Bey ile birlikte gelmiştir. Karaya çıktığında iskeledeki mahşeri kalabalık Atatürk’ü coşkun tezahüratlarla karşıladı. Mustafa Kemal Paşa, sevgi gösterileri arasında ilk olarak Belediyeyi ziyaret etti. Gazi Mustafa Kemal Paşa belediyeden beraberindekilerle birlikte Halk Fırkası’na hareket etti. Halk Fırkası binasında bir müddet dinlendikten sonra hükümet binasına geçerek binadaki kuruluşları gezdi. Burada çalışmalar hakkında bilgi aldı. Buradan, kendisi için hazırlanan eski karargah binasına (şimdiki Trabzon Müzesi) geçti. Aynı günün akşamında Trabzon Belediye Başkanı Kazazade Hüseyin Efendi’nin onuruna verdiği yemeğe katıldı.
İkinci gün Adalet Bakanlığı mensuplarını kabul ederek onlardan çalışmaları hakkında bilgi aldı. Mustafa Kemal Paşa daha sonra Ziraat Müdürü ve Milli Eğitim Müdürü’nü kabul ederek, sorunlarını dinledi. Trabzon Lisesi ve ardından Öğretmen Okulu’na giden Büyük Önder, burada öğretmenlerle sohbet ederek sorunlarını yakından dinledi. Son gün ise Trabzon Tüccar ve Esnafını dinledi. Sonrasında, Hamidiye Kruvazörü ile Rize’ye gitti.
27 Kasım 1930 günü Atatürk, yanında İçişleri Bakanı Şükrü Kaya ve Başyaver Rasuhi Beyi alarak Trabzon‘a ikinci ziyaretini gerçekleştirdi. Atatürk, arkadaşları ile birlikte Kendisi için hazırlanan Türk Ocağı’na geçti. Mustafa Kemal Paşa, daha sonra vilayet binasına geçti. Burada yaptığı incelemelerden sonra Belediye’ye geçti. Belediye Başkanı Temel Nücumi Bey’den Trabzon’un sorunları hakkında bilgiler aldı.
Mustafa Kemal Paşa, ikinci gün öğleden önce Şükrü Kaya, Hasan Saka, Recep Peker ve Salih Omurtakla bir süre baş başa görüştükten sonra, saat 14.00’de Cumhuriyet Halk Fırkası’na geçti. Burada bir süre yetkililerden Trabzon‘un sorunları hakkında bilgi aldıktan sonra salondakilerle uzunca sohbet etti. Daha sonra topluluğa hitaben konuşma yaptı. Kuruluşu ve başkanı bulunduğu Halk Fırkası ile olan gönül bağının sonsuz ve sınırsız olduğunu belirtti. Sözlerini “Başlangıçtan beri birlikte çalıştık, sonsuza kadar da beraber çalışacağız.” diye sürdürdü.
29 Kasım 1930 Cumartesi günü öğle saatlerinde Mustafa Kemal Paşa Trabzon‘dan ayrıldı.
2. TRABZON ZİYARETİ
Atatürk, Trabzon’a yaptığı son ziyaretini 7 yıllık bir aradan sonra 10 Haziran 1937 günü gerçekleştirdi..
Atatürk halkın büyük ve coşkun tezahüratları arasında Trabzonlular tarafından kendisine hediye edilen Soğuksu’daki köşke giderek bir süre istirahat etti. Üçüncü Genel Müfettiş Tahsin Üzerin onuruna verdiği akşam yemeğinde bir araya geldi.
İkinci gün saat 16:00’da İçişleri Bakanı Şükrü Kaya, Genel Müfettiş Tahsiz Uzer, Ordu Müfettişi Orgeneral Kazım Orbay ve Korgeneral Muzaffer Ergüder olduğu halde Vilayet Makamını ziyaret ederek şehrin sorunları hakkında bilgi aldıktan sonra Halk Fırkası’na geçti. Atatürk, daha sonra Halkevi binasında incelemeler yaptı. Ayrıca, Belediye Başkanı Cemal Turfan’dan kentin sorunları hakkında bilgi aldı. Belediye’den Kalepark’a geçen Mustafa Kemal Paşa liman hakkında bilgi aldı. Daha sonra Erdoğdu’daki askeri kışlaya geçerek bazı küçük tatbikatlar yaptırdı. Buradan da köşke geçti.
Genel Müfettiş Tahsin Uzer akşam saat 18.30’da köşkte Atatürk onuruna gece şöleni düzenledi. Şölene katılanlar, bu mutlu anı adeta halk şenliğine dönüştürmüştü. Atatürk, Özel Kalem Müdürü Süreyya’yı yanına çağırarak “Bu geceki duygularımı; Başbakan ismet İnönü’ye, onun güzel okuyuşuyla Millet Meclisi’ne ve bütün dünyaya duyurulmasını bildirmek isterim. Söyleyeceğim sözleri not ediniz” emrini verdi.
TRABZON ANILARIYLA ATATÜRK
Atatürk Trabzon anılarından “Trabzon Özel İdaresi’nin bana kıymetli bir hediyesi olan köşküme gittim. Orada da beni yalnız bırakmadılar. Her türlü yüksek misafirperverlik örneği ile karşılaştım. Geceyi çok rahat ve huzur içinde geçirdim. Bugün (Cuma günü) Genel Müfettiş Tahsin Uzer’in yaptığı programı izledim. Valilik makamını, Halkevi’ni, Belediye’yi, kumandanlık makamını, Askeri Garnizon’u ziyaret ettim. Bu makamların her birinde karşılaştığım heyetler bana, sana, Cumhuriyet hükümetine ve bütün Türk milletine ister istemez gurur ve yücelik, kuvvet ve heyecan verecek yüksek değerde ve erdemde idiler.Belediye dairesinde, kendi arzularıyla halkın içine girmiş olan yabancı ülke konsolosları da bulunuyordu. Onları da görmekle ayrıca mutlu olduğumu belirtmeliydim…” şeklinde bahsetmiştir.
Bu gecede Mustafa Kemal Atatürk tüm mal varlığını Türk Ulusuna bağışlama kararını verdi. Bunu Trabzon’dan tüm Türk Halkına duyurdu.
12 Haziran 1937 günü sabah saat 3.30’da Atatürk Köşkü‘nden, beraberindekilerle hareket emrini verdi.
